Bijlage II: Wat moet en wat kan

Art. 1.1 Ow (begripsbepalingen)

Doorwerking begripsbepalingen:
• lid 1: begrippen Omgevingswet van rechtswege van toepassing op waterschapsverordening
• lid 2: begrippen algemene maatregelen van bestuur niet van rechtswege van toepassing

Aandachtspunt

Art. 1.2 Ow 

(fysieke leefomgeving)

Reikwijdte van de waterschapsverordening (net als de Omgevingswet) is beperkt tot:
• de ‘fysieke leefomgeving’ (zie lid 2 en art. 1.4) en
• ‘activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving’ (zie lid 3 en 4).

Aandachtspunt

Art. 1.3 Ow (maatschappelijke doelen)

Doelstelling van de waterschapsverordening is (net als de Omgevingswet), met het oog op duurzame ontwikkeling, de bewoonbaarheid van het land en de bescherming en verbetering van het leefmilieu gericht op het in onderlinge samenhang:
• bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving
• bereiken en in stand houden van een goede omgevingskwaliteit ook vanwege de intrinsieke waarde van de natuur
• doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving ter vervulling van maatschappelijke behoeften 

Aandachtspunt

Art. 2.2 Ow (afstemming en samenwerking)

Bij het opstellen van de waterschapsverordening houdt het waterschap rekening met de taken en de bevoegdheden van andere bestuursorganen en stemt zo nodig met hen af.

Aandachtspunt

Art. 2.5 Ow (waterschapsverordening)

Het algemeen bestuur van het waterschap stelt één waterschapsverordening vast waarin regels over de fysieke leefomgeving worden opgenomen.

Moeten

Art. 2.7 Ow

(verplicht opnemen of uitsluiten van regels)

Bij algemene maatregel van bestuur kunnen gevallen worden aangegeven waarin regels over de fysieke leefomgeving wel of juist niet in de waterschapsverordening mogen worden opgenomen.

Moeten (niet mogen)

Art. 2.8 Ow 

(delegatie)

• Het algemeen bestuur kan de bevoegdheid tot het vaststellen van delen van de waterschapsverordening delegeren aan het dagelijks bestuur.
• De toelichting bij het wetsvoorstel Omgevingswet is er stellig in dat het delegatiebesluit een apart besluit is, naast de waterschapsverordening. Dit is echter niet juridisch vastgelegd. Het is daarom in principe ook mogelijk om delegatiebepalingen in de waterschapsverordening zelf op te nemen, bijvoorbeeld in het slothoofdstuk.

Kunnen

Art. 2.17 Ow (toegedeelde waterschapstaken)

1. Aan het waterschap worden de volgende taken voor de fysieke leefomgeving toegedeeld:
a. op het gebied van het beheer van watersystemen en het waterketenbeheer:
1°. het beheer van watersystemen, voor zover aan het waterschap toegedeeld bij provinciale verordening of bij ministeriële regeling
2°. de zuivering van stedelijk afvalwater, gebracht in een openbaar vuilwaterriool, in een zuiveringtechnisch werk,
b. het behoeden van de staat en werking van openbare wegen voor nadelige gevolgen van activiteiten op of rond die wegen, voor zover het beheer van die wegen bij provinciale verordening is toegedeeld aan het waterschap. 

2. Het waterschapsbestuur kan een andere rechtspersoon belasten met de exploitatie van een zuiveringtechnisch werk.
3. Het waterschapsbestuur en het gemeentebestuur kunnen gezamenlijk bepalen dat de hierboven genoemde zuiveringstaak tot de taak van de gemeente behoort, als dat doelmatiger is voor de zuivering van het stedelijk afvalwater.

Deels moeten/deels kunnen

Bij afzonderlijk besluit, niet in de waterschaps-verordening

Art. 2.22 Ow (instructieregels)

De provincie kan instructieregels stellen over de uitoefening van taken of bevoegdheden door het waterschap om te voldoen aan bij omgevingsverordening vastgestelde omgevingswaarden of voor het bereiken van andere doelstellingen voor de fysieke leefomgeving (lid 1). Als de provincie deze instructieregels opneemt in de omgevingsverordening moet het waterschap daaraan voldoen.

→ voor de limitatieve inhoud van deze regels zie art. 2.23 Ow hieronder!
→ voor ontheffing van deze regels: zie art. 2.32 lid 1

Moeten

Art. 2.23 Ow 

(inhoud instructieregels)

• De provincie kan instructieregels aan het waterschap op grond van artikel 2.22 alleen stellen over (lid 1):
a. de inhoud of motivering van de waterschapsverordening,
b. de uitoefening van de waterschapstaken als bedoeld in art. 2.17.

• Regels over de inhoud of motivering van de waterschapsverordening kan de provincie alleen stellen over:
de uitoefening van taken als bedoeld in paragraaf 2.4.1, waaronder regels over omgevingsvergunningen als bedoeld in artikel 5.3, op te nemen maatwerkregels als bedoeld in artikel 4.6,
over monitoring als bedoeld in de artikelen 20.1 en 20.2 en gegevensverzameling als bedoeld in artikel 20.6.

Moeten

De provincie kan een termijn stellen waarbinnen het waterschap uitvoering moet hebben gegeven aan de instructieregels (lid 4).

Moeten

De provincie kan bij de instructieregels bepalen in welke gevallen en onder welke voorwaarden het waterschap van de regels kan afwijken als de toepassing van de regels niet toereikend is (lid 5).

Kunnen

Art. 4.1 Ow 

(algemene regels)

In de waterschapsverordening kunnen met het oog op de doelen van de wet regels worden gesteld over activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving. 

Kunnen

Art. 4.4 Ow 

(inhoud algemene regels)

Regels in een waterschapsverordening kunnen inhouden een verbod om zonder melding een activiteit te verrichten of een activiteit zonder een omgevingsvergunning te verrichten.

Kunnen

Art. 4.5 Ow (maatwerkvoorschriften of vergunningvoorschriften)

• Bij algemene regels in de waterschapsverordening kunnen onderwerpen worden aangewezen waarvoor maatwerkvoorschriften kunnen worden gesteld of vergunningvoorschriften aan een omgevingsvergunning kunnen worden gebonden.
• Daarbij kan ook worden bepaald dat een maatwerkvoorschrift niet kan worden gesteld als over een onderwerp een voorschrift aan een omgevingsvergunning kan worden verbonden.

Kunnen

Art. 4.6 Ow (maatwerkregels)

In de waterschapsverordening kunnen maatwerkregels worden opgenomen over lozingsactiviteiten die zijn geregeld in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal).

Kunnen

Art. 4.7 lid 3 Ow (gelijkwaardigheid)

Bij algemene regels kunnen nadere regels worden gesteld over het treffen van een gelijkwaardige maatregel of over het uitsluiten van het treffen van een gelijkwaardige maatregel.

Kunnen

Art. 4.8 Ow 

(bevoegd gezag in kader van waterschapsverordening)

Voor de waterschapsverordening is het dagelijks bestuur het bevoegd gezag
• waaraan een melding wordt gedaan,
• dat een maatwerkvoorschrift kan stellen,
• dat beslist op een aanvraag om toestemming tot het treffen van een gelijkwaardige maatregel.

Aandachtspunt

Art. 5.2 Ow (afbakening vergunningplicht)

In de waterschapsverordening kan worden afgeweken van de aanwijzing van vergunningplichtige gevallen van lozingsactiviteiten in het Bal.

Kunnen

Art. 5.3 Ow (omgevings-vergunningplicht)

In de waterschapsverordening kunnen omgevingsvergunningplichten worden opgenomen.

Kunnen

Art. 5.30 Ow (beoordelingsregels 5.3-vergunning)

In de waterschapsverordening kunnen beoordelingsregels worden opgenomen voor een daarin opgenomen vergunningplicht.

Kunnen

Art. 5.34 Ow (voorschriften omgevingsvergunning)

In de waterschapsverordening kunnen regels worden gesteld over het verbinden van voorschriften aan de omgevingsvergunning voor een activiteit als bedoeld in artikel 5.3.

Kunnen

Art. 5.39 Ow (verplichting tot wijziging voorschriften omgevingsvergunning en intrekking vergunning)

In de waterschapsverordening kunnen gevallen of gronden worden bepaald op basis waarvan het dagelijks bestuur de voorschriften van een 5.3- omgevingsvergunning wijzigt, of een 5.3-omgevingsvergunning intrekt.

Kunnen

Art. 5.40 Ow (bevoegdheid tot wijziging voorschriften omgevingsvergunning en intrekking omgevingsvergunning)

In de waterschapsverordening kunnen gevallen of gronden worden bepaald op basis waarvan het dagelijks bestuur de voorschriften van een 5.3-omgevingsvergunning kan wijzigen of een 5.3-omgevingsvergunning kan intrekken.

Kunnen

Art. 15.10 Ow (delegatiegrondslag informatie-verplichting)

Bij algemene maatregel van bestuur kunnen regels worden gesteld over een in een waterschapsverordening op te nemen verplichting tot het verstrekken van informatie en tot de kennisgeving daarvan, met het oog op de indiening van een aanvraag om schadevergoeding als bedoeld in artikel 15.4.
Als er regels zijn gesteld, dan moet het waterschap hieraan voldoen.

Moeten

Art. 16.15 Ow 

(advies)

In de waterschapsverordening kunnen bestuursorganen of andere instanties worden aangewezen die in de gelegenheid worden gesteld om aan het bevoegd gezag advies uit te brengen over een aanvraag om een omgevingsvergunning voor activiteit als bedoeld in artikel 5.3.

Kunnen

Art. 16.32 Ow (toepassing afdeling 3.4 Awb)

Afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht is van toepassing op de voorbereiding van een waterschapsverordening. (Procedurevoorschrift)

Moeten 

Art. 16.55 Ow

(aanvraagvereisten)

Voor een aanvraag om een omgevingsvergunning voor een activiteit als bedoeld in artikel 5.3 kunnen in de waterschapsverordening ook regels worden gesteld over de door de aanvrager te verstrekken gegevens en bescheiden.

Kunnen

Art. 19.0 Ow

(bijzondere omstandigheden)

Bij algemene regels in de waterschapsverordening kunnen onderwerpen worden aangewezen waarvoor het daarbij aangewezen bestuursorgaan bij besluit kan bepalen dat zich een in die regels aangegeven bijzondere omstandigheid in de fysieke leefomgeving voordoet.

Kunnen

Art. 7.4 t/m 7.26

Bruidsschat voor de waterschapsverordening. De bruidsschat komt in het nieuwe deel van de waterschapsverordening terecht, en hoeft daarom niet per se voor 1 januari 2023 te worden aangepast. Het waterschap kan de regels van de bruidsschat wel op ieder moment wijzigen. 

Kunnen

Artikel 6.1 (instructieregel Rijk)

Het waterschap moet bij het opnemen van regels over lozingen in de waterschapsverordening voldoen aan de eisen van artikel 10 en artikel 11, derde lid, aanhef en onder g, van de kaderrichtlijn water. Deze artikelen gaan over de gecombineerde aanpak voor puntbronnen en diffuse lozingen en over het vereiste van voorafgaande regulering voor lozingen door puntbronnen die waterverontreiniging kunnen veroorzaken. Er zijn geen lozingen uitgezonderd, alle lozingen van verontreinigde stoffen die onder de kaderrichtlijn water vallen, vallen hier onder.

Moeten

Artikel 6.2 (instructieregel Rijk)

Als in de waterschapsverordening vanwege de kaderrichtlijn water bepaalde wateractiviteiten vergunningplichtig zijn gesteld, moet hierbij het generieke toetsingskader van artikel 8.84 Bkl worden toegepast. Het waterschap voldoet aan deze instructieregels als het dat artikel van overeenkomstige toepassing verklaart of overschrijft.

Moeten

Art. 2.12 (maatwerkregels)

Het waterschap kan in de waterschapsverordening maatwerkregels stellen over de specifieke zorgplicht, afdeling 2.7 en de regels over lozingsactiviteiten in hoofdstuk 3 tot en met 5 Bal. Daarbij moeten wel de belangen uit artikel 2.2 Bal in acht worden genomen. In het Bal is specifiek opgenomen waarover het waterschap wel of niet maatwerkregels mag stellen en in welke gevallen het waterschap mag afwijken van de algemene regels in het Bal.

Kunnen

Art. 2.14 (afbakening maatwerkregels over meldingen)

Instellen van een meldplicht voor lozingsactiviteiten in hoofdstuk 2 tot en met 5 van het Bal. Een dergelijke meldplicht is een maatwerkregel. Van de meldplichten die al in het Bal zelf zijn geregeld, kan het waterschap niet afwijken; alleen aanvullende meldplichten zijn mogelijk.

Kunnen

Art. 2.15 (aanvullende vergunningplichten)

Mogelijkheid om af te wijken van de vergunningplichten voor lozingsactiviteiten die op rijksniveau zijn geregeld. Daarmee kunnen meer gevallen als vergunningplichtig worden aangewezen, maar er kan ook een nieuwe vergunningplicht worden ingesteld. Het waterschap kan echter niet een vergunningplicht die op rijksniveau is geregeld, buiten werking stellen.  

Kunnen

Artikel 2.2, eerste lid (verplichting opname regels in waterschaps-verordening)

Regels over activiteiten die onderdelen van de fysieke leefomgeving wijzigen mogen alleen in de waterschapsverordening worden opgenomen. De regels kunnen in dat geval niet in een andere verordening van het waterschap worden opgenomen.

Moeten

Artikel 2.2, tweede lid (verbod opname regels in waterschaps-verordening)

Regels over onderhoudsverplichtingen en de aanwijzing van onderhoudsplichtigen mogen niet in de waterschapsverordening worden opgenomen, deze regels moeten in de legger op grond van artikel 78, tweede lid, Waterschapswet worden opgenomen (de onderhoudslegger).

Moeten (niet mogen)

Artikel 2.2, tweede lid (verbod opname regels in waterschaps-verordening)

Strafbepalingen mogen niet in de waterschapsverordening worden opgenomen, artikel 81 Waterschapswet.
Via de Invoeringswet Omgevingswet wordt geregeld dat overtredingen van de waterschapsverordening strafrechtelijk handhaafbaar zijn op grond van de Wet op de economische delicten. Vandaar dat strafbepalingen niet in de waterschapsverordening mogen worden opgenomen.

Moeten (niet mogen)

Artikel 2.2, tweede lid (verbod opname regels in waterschaps-verordening)

Bepalingen over waterschapsbelastingen mogen niet in de waterschapsverordening worden opgenomen, maar in ene verordening op grond van artikel 110 Waterschapswet.

Moeten (niet mogen)

Afdeling 6.3 (Meet- en rekenvoorschriften activiteiten waarover in omgevings-verordening regels zijn gesteld)

Gereserveerd

Afdeling 8.3 (Instructieregels over waterschapsverordening)

Gereserveerd

Niet relevant voor de waterschapsverordening

Waarschijnlijk niet relevant voor de waterschapsverordening

De huidige regels van het Rijk over grondwatersaneringen komen niet terug. De provincie zijn aan zet om te beoordelen of er regels nodig zijn over het omgaan met verontreinigd grondwater. Dat kan er toe leiden dat de provincies instructieregels gaan stellen over waterbeheerprogramma’s of de waterschapsverordening.

Aandachtspunt

Waarschijnlijk niet relevant voor de waterschapsverordening

Wegen zijn een bron van geluid. Via de Aanvullingswet en het Aanvullingsbesluit geluid worden geluidsregels toegevoegd aan de Omgevingswet en het Besluit kwaliteit leefomgeving. Voor wat betreft waterschapswegen zal in het nieuwe stelsel ook gebruik worden gemaakt van de systematiek van de geluidsproductieplafonds. Een geluidproductieplafond geeft de toegestane geluidproductie weer vanwege een weg of spoorweg. Geluidproductieplafonds gelden op bepaalde referentiepunten langs wegen en spoorwegen.

Aandachtspunt